2
استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
چکیده
متفکران شیعه‌مذهب، دوران امامت امام جعفر صادق ع را از دوره‌های بسیار مهم و تأثیرگذار در تاریخ اسلام معرفی می‌کنند زیرا در این دوره، قدرت از امویان به عباسیان انتقال یافت. از این رو کیفیت موضع‌گیری ایشان همواره مورد توجه صاحبنظران بوده است. برخی از اندیشمندان شیعه‌پژوهان غربی با اثرپذیری از تاریخ‌نگاری رایج در جهان اسلام، عملکرد امام جعفر صادق ع را در کناره‌گیری از سیاست و بی‌تفاوت انگاشتن ایشان نسبت به سرنوشت جامعه خلاصه کرده‌اند. این تحقیق با روش «توصیفی، تحلیلی، تبیینی» و با هدف بررسی و تحلیل چرایی عدم قیام به سیف امام جعفر صادق ع از منظر شیعه‌پژوهان غربی در تلاش است تا ابتدا با بررسی مفهوم امامت نزد شیعه‌پژوه غربی، نحوۀ عملکرد امام جعفر صادق ع را از منظر آن‌ها مورد بررسی قرار دهد و سپس چرایی عدم قیام به سیف امام جعفر صادق ع را از منظر آن‌ها بیان نماید و در نهایت نظر صائب در خصوص چرایی عدم قیام امام جعفر صادق ع را با ملاحظات تاریخی تحلیل و تبیین نماید. در این راستا بررسی‌ها نشان داده که امام راستین، ضامن مذهب است نه کنشگر سیاسی. علاوه بر این برای مصلح اجتماعی بودن همیشه نیاز به دست بردن به شمشیر نیست؛ زیرا کنش سیاسی رابطۀ مستقیمی با شناخت دقیق وضعیت فکری جامعه دارد. بنابراین مشخص می‌شود که برخی پژوهشگران غربی به این موارد توجه ندارند؛ موضوعی که سنجه‌ای تاریخی برای تشخیص امام راستین در اعصار قدیم و دوران کنونی است.
ابن طباطبا، محمد بن علی، تاریخ فخری، ترجمة محمدوحید گلپایگانی، تهران، انتشارات علمی فرهنگی، چ 5، 1389 ش.
احسانی، محمد، «امام جعفر صادق ع از دیدگاه خاورشناسان»، سیمای تاریخ، ش 3، زمستان 1389ش، صص 98-75.
پوراحمدی، حسین و سلیمان حیدری، «بررسی و نقد دیدگاه‌های شرق شناسان درباره پیدایش تشیع»، تحول در علوم انسانی، دوره 2، ش 2، بهار و تابستان 1393ش، صص 44-27.
هولت، پی.ام. و دیگران، تاریخ اسلام: پژوهش دانشگاه کمبریج، ترجمة احمد آرام، تهران، انتشارات امیرکبیر، چ 11، 1396ش.
جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، تهران، انتشارات نشر علم، چ 4، 1391ش.
دونالدسون، دوایت، مذهب شیعه، ترجمة عباس احمدوند، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1395ش.
رحمتی، محمدکاظم؛ محمدرضا ناجی و زید بن علی، دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، ج 22، تهران، مؤسسه فرهنگی هنری کتاب مرجع، 1396ش.
زرگری نژاد، غلامحسین، تاریخ تحلیلی اسلام از بعثت تا غیبت، تهران، انتشارات سمت، چ 8، 1397ش.
صفری فروشانی، نعمت الله، تصویر امامان شیعه در دایرة المعارف اسلام، قم، انتشارات شیعه شناسی، 1393 ش.
طقوش، محمد سهیل، دولت امویان، ترجمة حجت‌الله جودکی، قم، انتشارات حوزه و دانشگاه، 1394ش.
عوی، ستار، زیدیه، دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، ج22، تهران، مؤسسه فرهنگی هنری کتاب مرجع، 1396ش.
فلوتن، فان، تاریخ شیعه یا علل سقوط بنی‌امیه، ترجمة مرتضی هاشمی، تهران، انتشارات اقبال، 1325ش.
نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، ترجمة محمدجواد مشکور، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چ 5، 1396ش.
هالم، هاینس، تشیع، ترجمة محمدتقی اکبری، قم، نشر ادیان، 1400ش.
هامبلین. ج، ویلیام، پیترسون. اس، دانیل، زیدیه، دایرة‌المعارف جهان نوین اسلام انتشارات آکسفورد، ج 2، سر ویراستار: جان آل اسپوزیتو، تحقیق و ترجمة حسن طارمی راد، محمد دشتی، مهدی دشتی، تهران، نشر کتاب مرجع، نشر کنگره، 1391ش.
Amir Moezzi, Mohammad Ali, (2005), Shi'ite DOCTRINE, The Encyclopedia of Iranica Online
John, E, Campo, (2009), The Encyclopedia of Islam, Jafar al Sadiq, Facts on File Press.
Kohlberg, Etan, (1991). "FROM IMAMIYYAT O ITHNA-'ASHARIYYA", in Belief and Law in Imami Shi'ism, Brokfield, Vt., USA: Variorum, Chapter II.
Madelung, W,(1986). Imamiyya, The Encyclopedia of Islam, ed2, Volume III. Liden, Brill press.
G.S. Hodgson, (1995), How Did the Early Shî'a become Sectarian? Journal of the American Oriental Society, Vol. 75, p1-13
G.S. Hodgson, (1991), The Encyclopedia of IslamDjafar al-Sadik, ed2, Volume II. Liden, Brill press.
Nanji, A, & Daftary, F, (2016), what is Shi‘a Islam? Voices of Islam, Volume 1: Voices of Tradition, pp. 217-244, Ed. Vincent Cornell published by Praeger.
Glave, R, Elgar, H, (2008), the Encyclopedia of Iranica Online, JAʿFAR AL-ṢĀDEQ.
Takim, L, (2016), The Study of Shi ‘i Islam in the Western Academia, Journal of Shi'a Islamic Studies, ICAS Press, Vol 9, N 1, PP.17-37.
Takim, L, (1918). Imam, the Encyclopedia Americana. Volume XIV. New York, Chicago, Harvard University
کرمانی, امیرحسین و اشکواری, محمدجعفر . (1402). تبیین عدم کنش سیاسی امام جعفر صادق علیه السلام در آراء شیعه‌پژوهان غربی. پژوهش های نوین در گستره تاریخ، فرهنگ و تمدن شیعه, 2(3), 123-146.
MLA
کرمانی, امیرحسین , و اشکواری, محمدجعفر . "تبیین عدم کنش سیاسی امام جعفر صادق علیه السلام در آراء شیعه‌پژوهان غربی", پژوهش های نوین در گستره تاریخ، فرهنگ و تمدن شیعه, 2, 3, 1402, 123-146.
HARVARD
کرمانی, امیرحسین, اشکواری, محمدجعفر. (1402). 'تبیین عدم کنش سیاسی امام جعفر صادق علیه السلام در آراء شیعه‌پژوهان غربی', پژوهش های نوین در گستره تاریخ، فرهنگ و تمدن شیعه, 2(3), pp. 123-146.
CHICAGO
امیرحسین کرمانی و محمدجعفر اشکواری, "تبیین عدم کنش سیاسی امام جعفر صادق علیه السلام در آراء شیعه‌پژوهان غربی," پژوهش های نوین در گستره تاریخ، فرهنگ و تمدن شیعه, 2 3 (1402): 123-146,
VANCOUVER
کرمانی, امیرحسین, اشکواری, محمدجعفر. تبیین عدم کنش سیاسی امام جعفر صادق علیه السلام در آراء شیعه‌پژوهان غربی. پژوهش های نوین در گستره تاریخ، فرهنگ و تمدن شیعه, 1402; 2(3): 123-146.
)
